Netcongestie tijdens de Nederlandse energietransitie

Inleiding: uitdagingen voor het elektriciteitsnet

Nederland versnelt de energietransitie. De gaswinning wordt afgebouwd en duurzame energieopwekking neemt in rap tempo toe. Tegelijk stijgt de elektriciteitsvraag door de elektrificatie van industrie, vervoer en gebouwen. De uitbreiding van het net kan dit tempo niet bijhouden, waardoor steeds vaker netcongestie ontstaat. Zowel bedrijven als huishoudens ondervinden hiervan de gevolgen. Grote stroomverbruikers, datacenters en nieuwbouwprojecten krijgen te maken met vertragingen of beperkingen bij hun aansluiting. Dit maakt duidelijk dat er slimme en schaalbare oplossingen nodig zijn om de energievoorziening betrouwbaar en toekomstbestendig te houden.


Innovatieve aanbieders van energieopslag, zoals AlphaESS, spelen hierin een belangrijke rol. Zij leveren systemen die de druk op het net verminderen en bijdragen aan langetermijnzekerheid.


“In een groot deel van Nederland is het elektriciteitsnet zo goed als vol (netcongestie). Dit komt omdat de vraag naar en het aanbod van elektriciteit sneller groeien dan de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Het kabinet neemt maatregelen om het net sneller uit te breiden en slimmer te gebruiken. Onder andere zodat huishoudens en bedrijven ook de komende jaren verder kunnen verduurzamen.” (Rijksoverheid, 2025)

De realiteit van netcongestie

Het Nederlandse elektriciteitsnet bereikt sneller zijn grenzen dan verwacht.


Begin 2025 staan er meer dan 11.900 bedrijven op de wachtlijst voor een nieuwe of zwaardere aansluiting. Samen vertegenwoordigen zij circa 6,7 gigawatt aan nog niet ingevulde vraag (Netbeheer Nederland – Jaarverslag). Dit laat zien hoe snel de energietransitie vastloopt op de bestaande infrastructuur.


De problemen zijn ongelijk verdeeld. Vooral in regio’s als Brainport (Eindhoven), Utrecht-Noord en Den Haag is de druk groot. Dit zijn gebieden waar de economie sterk groeit, maar waar het elektriciteitsnet de vraag niet kan bijhouden.


De gevolgen zijn het meest merkbaar voor grootverbruikers zoals fabrieken, datacenters en logistieke hubs. Ook nieuwbouwprojecten lopen vertraging op. Voor deze groepen is netcongestie niet alleen een technisch probleem, maar een echte belemmering voor groei, investeringen en duurzaamheidsdoelen.

Huidige maatregelen en hun beperkingen

Om het elektriciteitsnet voorlopig overeind te houden, nemen overheid en netbeheerders tijdelijke maatregelen:

  • Campagnes tijdens piekuren: burgers worden gevraagd minder stroom te gebruiken tussen 16:00 en 21:00, de drukste uren (Rijksoverheid, 28 april 2025).
  • Afspraken met grootverbruikers: bedrijven in de industrie worden gestimuleerd of verplicht hun verbruik tijdens piekuren te beperken, soms met een financiële vergoeding (Rijksoverheid Nieuws).
  • Beperkingen voor nieuwe aansluitingen: in regio’s met zware congestie kunnen nieuwe woningen of bedrijfspanden pas na 2030 aangesloten worden (NL Times).

Deze maatregelen verlichten de druk op korte termijn, maar lossen het probleem niet blijvend op. De kernstrategie is nu vooral tijd winnen. Huishoudens worden aangemoedigd om hun verbruik te verschuiven, bijvoorbeeld door de wasmachine later te laten draaien of het opladen van de elektrische auto uit te stellen. Grote bedrijven wordt gevraagd (en soms verplicht) hun piekverbruik aan te passen.


Dat helpt tijdelijk, maar benadrukt tegelijk dat structurele oplossingen nodig zijn. Alleen met flexibel energiegebruik en voldoende opslagcapaciteit kan het net betrouwbaar blijven.

Toekomst: striktere regels en slimmer gebruik

De komende jaren zullen strengere regels en nieuwe prijsprikkels steeds belangrijker worden.


Een belangrijke ontwikkeling is het invoeren van tijdafhankelijke tarieven. Netbeheer Nederland heeft voorstellen gedaan voor variabele stroomprijzen, waarmee bedrijven en huishoudens worden gestimuleerd om vooral buiten de piekuren elektriciteit te gebruiken (Netbeheer Nederland – Congestiemanagement). Het idee is eenvoudig: gebruik stroom als het rustig is op het net en betaal meer wanneer de vraag het grootst is.


Daarnaast wordt gekeken naar verplichte opslag bij nieuwe projecten. De overheid overweegt om bij industriële en commerciële bouwprojecten batterijopslag verplicht te stellen. Zo kunnen bedrijven energie opslaan bij overschot en gebruiken wanneer de vraag piekt, waardoor de druk op het net afneemt.


De risico’s zijn groot en verschillen per regio. Zo waarschuwt de provincie Noord-Holland nu al voor langere stroomstoringen in de toekomst als congestie niet effectief wordt aangepakt.


Kortom: uitbreiding van het net is nodig, maar zonder slimme consumptie en lokale buffers zoals batterijen blijft congestie een hardnekkig knelpunt.

AlphaESS: energieopslag als sleutel

Slimme energieopslag is een van de meest kansrijke oplossingen voor netcongestie. AlphaESS biedt systemen die zowel voor huishoudens als bedrijven praktisch toepasbaar zijn.


Met technieken als peak shaving en valley filling slaan de systemen energie op in rustige uren en leveren die terug als het net zwaar belast is. Dat vermindert de druk op het elektriciteitsnet aanzienlijk.


In gebieden met beperkte netcapaciteit geven opslagoplossingen bovendien meer onafhankelijkheid, waardoor nieuwe woningen of bedrijfslocaties toch verzekerd zijn van een betrouwbare stroomvoorziening.


Ook helpt opslag bij de integratie van zonne-energie. Waar zonnestroom overdag vaak wordt teruggeschroefd, kan deze nu worden opgeslagen en later gebruikt. Daarmee blijft het aanbod stabiel, ook in de avonduren.

AlphaESS SMILE-G3 Hybride thuisbatteri-opslag

  • Vermogen en capaciteit: 3.6–20 kW | 3.8–110.6 kWh
  • PV-ingang: Tot 40 kW, met 3 MPPT's
  • Batterij: AlphaLinX – 12% meer bruikbare energie
  • Temperatuurbereik: -20°C tot 50°C, met ingebouwde verwarming
  • Beschermingsgraad: IP65 – geschikt voor buiteninstallatie
  • Garantie: 10 jaar

Meer

De oplossingen zijn flexibel en modulair en dekken een breed scala aan scenario’s, van eengezinswoningen tot grote industrieterreinen. 

AlphaESS STORION H30/H50

Speciaal ontworpen batterijopslag voor het MKB

30 kW | 72,3 / 144,6 kWh

50 kW | 120,5 / 241 kWh

Belangrijkste voordelen:

  • Alles-in-één ontwerp
  • Snelle en eenvoudige installatie
  • Korte terugverdientijd
  • Slim beheer en onderh

Meer

AlphaESS STORION TB125 

Voorgemonteerd vloeistofgekoeld BESS
125 kW/261 kWh 

Belangrijkste voordelen:

  • Terugverdientijd vanaf 3 jaar
  • Hoge efficiëntie, sneller rendement
  • Actieve balancering voor een langere levensduur van de batterij
  • Meervoudige beveiliging voor volledige systeemprotectie
  • Voorgemonteerd vloeistofgekoeld energiesysteem

Meer

Daarbij is er een sterk financieel argument. Lagere energierekeningen en een terugverdientijd die in sommige gevallen al na drie jaar begint, maken de systemen aantrekkelijk voor zowel bedrijven als huishoudens.

AlphaESs Aster 5000 Batterijopslagsysteem
 

5 MWh industriele batterijopslag, vloeistofgekoeld en schaalbaar

  • Lange levensduur, laag onderhoud
  • 23× hogere balancerings­efficiëntie
  • Tot 5 MWh capaciteit per container
  • Compact en ruimtebesparend ontwerp
  • 5 jaar onderhoudsvrij
  • Meervoudige systeembeveiliging

Meer

Conclusie: van knelpunt naar kans

Netcongestie lijkt op het eerste gezicht een groot probleem, maar maakt vooral duidelijk hoe belangrijk energieopslag is.
Voor bedrijven en huishoudens betekent het vroeg inzetten van batterijen niet alleen verlichting voor het net, maar ook meer onafhankelijkheid en financiële voordelen.


Met slimme en schaalbare oplossingen ondersteunt AlphaESS de Nederlandse markt en de wereldwijde energietransitie. Daarmee verandert een knelpunt in een kans voor innovatie en duurzaamheid.